Aristonun Sevdiği Peynir

Aristonun Sevdiği Peynir, Kısrak peyniri, çok eskilere dayanan geçmişi olan ilginç peynirlerden biridir.

Uzak Asya ve orta Asya kökenli olan Kısrak sütü günümüzde Orta Asya’da varlığını sade, kımız ve peynir olarak daha egzotik biçimde sürdürmektedir.

Ünlü şairimiz Nazım Hikmet’in bir şiirinde :

“Dörtnala gelip uzak Asya’dan
Akdeniz’e bir Kısrak başı gibi uzanan bu memleket bizim.” demiş.

Ancak uğruna can verdiğimiz ve kan döktüğümüz bu aziz vatanımız ve canım memleketimize Kısrağı getirsek de ne yazık ki kımızı ve kısrak peynirini oralarda bırakmışız.

Kısrak sütü Orta Asya ve özellikle Moğolistan’ın en eski popüler içeceği olarak nitelendirilmektedir. Müshil etkisi olan Kısrak sütünün laktoz oranı yüksektir. Aynı zamanda kımız içeceğinin hammaddesi olan kısrak sütü fermente edilerek ve karbonat katılarak “Airag” isimli hafif gazlı bir içecek de yapılmaktadır.

Yani kısraklar sadece dörtnala sürülerek yarış yapılan veya koşum gücünden yararlanılan hayvanlar olarak değil aynı zamanda sütünden de istifade edilen hayvanlar olarak eskiden beri günümüze değin kullanılmaktadır. Son zamanlarda İngiltere’de bile çiftlikleri kurularak sütünden kımız yapılan kısrakların hiçbir zaman pabucu dama atılmayacak gibi gözüküyor. Kısrak sütünün bileşimi kadın sütüne oldukça yakın olup C vitamini yönünden zengindir.

Aristonun Sevdiği Peynir Nedir?

Heredot, Strabon ve Hipokrat’ın bildirdiğine göre M.Ö. 600-200 yılları arasında yaşayan Güney Rusya’daki İskit Türkleri kısrak sütünden ekşitme yoluyla peynir yapmışlardır. M.Ö. 383’te Aristo Kısrak ve Eşek sütü katılarak yapılan Frigya peynirinden söz etmektedir. Buradan da anlaşılıyor ki, kısrak peyniri neredeyse peynirlerin atası sayılabilir.

Günümüzde Kırgızistan ve Kazakistan’ın dağlarında, bakir yaylalarındaki yılkılarda otlayan kısrakların leziz sütlerinden “Yurt” adı verilen çadırlarda uzun bir emek ve yoğun çaba sonunda yuvarlak bir şekilde elde edilen sert kısrak peynirinin tadına doyum olmuyormuş. Ekonomik olarak pahalı olduğu için kısrak peynirini bulmak hayli zor. Ancak Moğolistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Çin’in batı ve kuzey bölgelerine gidenler kısrak sütünden kendi kendilerine peynir yapma fırsatı bulabilirler. Öyle görünüyor ki, kısrak peyniri yemeniz için birkaç yol var:

Ya Türkiye koşullarında kendiniz bir kısrak satın alıp sütünden peynir yapacaksınız ya kısrak sütünden peynir yapılan ülkelere gideceksiniz veya oralara giden bir dostunuza sipariş vereceksiniz. Diğer bir seçenek ise zengin ülkelerin elit lokantalarında bulmaya çalışacaksınız. Damaklarda derin iz bırakan bu peyniri bulmak zor olsa da bulununca sarf edilen çabaya değer.